Bataklıklardan Geçiş
Gollum, Frodo ve Sam'e Mordor'u çevreleyen bataklıkta rehberlik eder. Yaratık bir zamanlar bölgedeki orklardan kaçtığından, bölgeyi iyi biliyordur. Gollum, "Sarı Yüz" olarak adlandırdığı güneşten korkar, bu yüzden gece yolculuk etmeyi tercih ederler. Hobbitler lembaslarla beslenmeye devam ediyordur; Gollum, Elf ürünlerini acı verici bulur; balık için can atıyor ve yakında açlıktan öleceğinden şikayet ediyordur. Ertesi sabah, yiyecek tedarikleriyle ilgili endişelerini tekrar tartışırlar. Lembaslar tükeniyordur; Sam, üç haftaya daha yetecek kadar kaldıklarını hesaplar.
Gollum, Frodo ve Sam'i, geçmişteki büyük bir savaşın katledilmiş savaşçılarının musallat olduğu kötü kokulu Ölü Bataklıklar'a yöneltir. Hayalet gibi, yüzen ışıklar yolda onları çevreler. Gollum, hobbitlere ışıkları görmezden gelmelerini, bunun onları ölüler diyarına götürebileceğini söyler. Birkaç gün boyunca bataklıkların kokusundan neredeyse bayılarak ilerlerler. Bir gece, tepeden uçan bir Nazgûl'ün karanlık şekli, yolcuların üçüne de korku salar. Gollum, Nazgûl'ün her şeyi gördüğü ve efendileri Karanlık Lord'a rapor verdiği konusunda uyarır. Frodo, büyük bir gücün sürekli onu izlediği fikrinden derinden rahatsız olur.
Beşinci sabah uyandıklarında Mordor'a çok yakın olduklarını görürler. Arazi ıssız ve hoş karşılanmayan, zehir çukurlarıyla doludur. O gece Frodo, uyuklayan Gollum'un kendi kendisiyle konuşmasını duyar, “Kıymetli”sini alma ihtiyacı ile hobbitlere itaat etme konusundaki çelişkili yemini arasında kalır. Gollum, Frodo'nun Yüzük'ün efendisi olduğunu ve "Kıymetli"sinin efendisine hizmet etmesi gerektiğini kabul eder.
Ertesi sabah Frodo, Sam ve Gollum neredeyse Mordor'un kapılarına gelirler. Hobbitler, Gollum'a onları kapılara götürme sözünü yerine getirdiği için teşekkür eder. Gollum ilerlemeyi reddeder.
Gollum'un karakteri, güvenilirliği sorunu daha önemli hale geldikçe ortaya çıkan durum daha gizemli ve karmaşık hale geliyor. Grup Mordor'a yaklaştıkça Gollum, hobbitlere karşı daha fazla kontrol sahibi olur. Artık sadece Frodo'nun kılıcı altındaki pasif bir köle değildir; o artık onların rehberi, güvenmeleri gereken, efendisinin gücüne sahip bir köledir.
Gollum'un görevlerini yerine getirmek için çorak bir arazide Frodo ve Sam'e rehberlik ettiği görüntüsü, antik Yunan ve Roma destanlarındaki benzer görüntüleri yansıtıyor. Tolkien, Odyssey ve Aeneid gibi kahramanların karanlık karakterlerin rehberliğinde sıkıntılı bir yolculuktan yaptıkları hikayelere aşinaydı.
* Aeneid: Virgil'in milattan önce 19 yılında ölümü sebebiyle tamamlanamamış bir destandır. Truva Savaşı akabinde buradan kaçan Truvalı Aeneas ve yanındaki arkadaşlarının yıllarca süren deniz maceraları ve akabinde yeni bir şehir kurma öykülerini anlatır.
* Odyssey: Egeli büyük ozan Homeros'un destanı Odysseia, Kral Odysseus'un öyküsüdür. Troya Savaşı biteli on yıla yaklaştığı halde İthaka Kralı Odysseus, yurduna dönememiştir. Yıllardır bir adada tutsaktır. Tanrılar sonunda yurduna dönmesine izin verirler. Odysseia destanı, Odysseus'un on iki gemisi ve yoldaşlarıyla yola çıkışıyla başlar, üç yıl denizlerde sürünüp bin bir tehlikeyi savuşturmasından sonra ve ancak yirmi yıl sonra yurduna ve karısına kavuşmasıyla biter.
Bu eski yolculuklarda, kahramanlar genellikle ölülerle yüzleşmek zorunda kalırlar ve kendilerinin de ölme olasılığı vardır. İki Kule'de, Gollum, hobbitleri, öldürülen savaşçıların hayalet görüntüleri olan sularla, bir ölüler diyarı olan Ölü Bataklıklar'a yöneltir. Klasik destanlardaki ölüler diyarına çok benzer şekilde, Ölü Bataklıklar'ın manzarası da son derece tatsız, yaşam ve büyümeden yoksundur. Yine de bu çorak araziden geçiş, arayışın nihai olarak tamamlanması için gerekli bir adımdır. Gollum'un vurgulayarak belirttiği gibi, Mordor'a ulaşmanın başka bir yolu yoktur; tıpkı klasik destanlarda kahramanların yeraltı dünyasında bir süre kalmadan görevlerini tamamlamalarının bir yolu olmadığı gibi...
Mordor, romanda her zamankinden daha güçlü ve daha karanlık bir gerçeklik olmaya devam ediyor. Mordor'u çevreleyen manzara gözle görülür derecede pis, zehirli çukurlar ve çorak taş çıkıntılarıyla doludur ve havayı dolduran kötü bir koku vardır. Havada uçan ürkütücü Nazgûl, Sauron'un yakınlığını ve tehdidini sürekli olarak hatırlatır. Bu büyüyen kötü atmosfer, Gollum'un güvenilirliğini çevreleyen belirsizlikle birlikte merakı daha da artırıyor.